Meme Kanseri Taramaları

Ulusal Meme Kanseri Tarama Programı

·       Ayda bir kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapması için danışmanlığın verilmesi

·       Yılda bir klinik meme muayenesi

·       40-69 yaş arası kadınlara 2 yılda bir mamografi çekimi

1)Kendi Kendine Meme Muayenesi

 -Her kadın  20 yaşından itibaren ayda bir olmak üzere ömür boyu kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır.

-Adet gören kadınlarda adetin başladığı gün 1.gün kabul edilip 7-10.günlerde, adet görmeyen kadınlarda ise ayın belirlenmiş bir gününde muayene yapılmalıdır.

-Emziren kadınlarda emzirmeyi takiben süt boşaldıktan sonra, doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda ise her yeni ilaç kutusuna başlamadan önceki gün muayene yapılmalıdır.

      Kendi kendini muayene nasıl yapılır?

Kendi kendini muayene iki şekilde yapılır. Önce gözlemleyerek  sonra dokunarak yapılır;

 Gözlem:

-  Belden yukarısı çıplak olacak şekilde bir aynanın karşısına geçilir

-  Her iki kol aşağı sarkacak şekilde bakılır.

-  Her iki kol yukarı kaldırılarak bakılır

- Her iki el bele bastırılarak bakılır

- Her iki el bele bastırılırken öne doğru eğilerek bakılır

  Bu pozisyonlarda ;

-Memede kitle görünümü,

-Memelerden birinde anormal büyüme

-Memelerden birinin diğerinden sarkık olması

-Meme cildinde buruşukluk, damarlanmada artma

-Meme ucunda çukurlaşma, renk değişikliği ya da kanlı akıntı

-Memeye komşu lenf bezlerinde büyüme

-Üst kolda anormal şişlik

                 gibi bulgulardan biri veya birkaçı gözlenirse hekime başvurulmalıdır.

Dokunarak:

 Elle yapılan muayene sırasında  elin 2.3.4 parmakları ön yüzleri kullanılır.
 Düz bir yatağa uzanılır. Hangi taraftaki meme muayene edilecek ise o taraftaki el ense altına yerleştirilir.(Ayakta da yapılabilir ideali sırt üstü yapılandır)

Muayene edilecek bölgeler;

-Meme başları ve memenin kendisi

-Meme altı ve koltuk altı bölgeleri

(Fotoğraflar için bknz: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/Dokumanlar/Afis_ve_Brosurler/14-_KKMM_Brosuru_1-2_1-2.pdf)

Ayrıca meme başı nazikçe sıkılarak akıntı olup olmadığı kontrol edilmelidir.

2)Klinik Meme Muayenesi

 20 yaşından sonra 1-3 yılda bir, 40 yaşından sonra her yıl hekim tarafından yapılan muayenedir.

Kadının taşıdığı risk faktörlerine göre sıklığı değişebilir.

3)Mamografi

  Meme kanseri taramasında ideal yöntem 40-69 yaşları arasında  2 yılda bir çekilmesi önerilen mamografidir.

 Türk Radyoloji Derneğinin yayımladığı Meme Kanseri Tarama Rehberine göre ise şüpheli bulgularda radyolog kararı ile 25-40 yaş arasında, 40 yaş sonrasında ise rutin olarak mamografi çekilmelidir.

 Mamografi çekimi için ideal zaman adet dönemini takip eden ilk haftadır.

Mamografinin yorumlanması:

                 Meme Dansitesi;

Tip 1 (A): Tamamına yakınının yağdan oluştuğu meme yapısı

Tip 2 (B): Yağ dokusu baskındır ancak aralarda fibröz ve glandüler yapıların görülebildiği meme yapısı

Tip 3 (C): Glandüler ve fibroz dokunun daha fazla olduğu, küçük lezyonların görülmesinin zorlaştığı meme yapısı

Tip 4 (D):Fibroglandüler(meme dokusu) yapının yoğun olduğu, kitlelerin gözden kaçabileceği meme yapısı

             Bİ-RADS Sınıflandırması;

0:Ek tetkik gerektirir, yeterince anlaşılamamıştır

1:Normal>>Rutin taramaya devam edilir

2:Benign bulgular>>Rutin taramaya devam edilir

3:Büyük olasılıkla benign(>%98 iyi huylu)>>6 ay içinde takip önerilir

4:Şüpheli olgu(%2-%95)>>biyopsi önerilir 

                      4A:Düşük şüphe (%2-%10),

                      4B:Orta şüphe (%10-%50),

                      4C:Yüksek şüphe (%50-%95)

5:Yüksek olasılıkla malign (>%95 malign) >>Biyopsi ve ileri tetkik gerekir

6:Kanser tanısı kesinleşmiş>>Tedavi planı yapılır

Kaynaklar:American Canser Society (ACS), Türk Radyoloji Derneği Meme Kanseri Tarama Rehberi, American Collegeof Radiology (ACR), Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kanser Daire Başkanlığı, Türk Tıbbi Onkoloji Derneği