OMFALOSEL VE GASTROŞİZİS NEDİR?

Giriş

Omfalosel ve gastroşizis, doğumda görülen iki önemli karın ön duvarı defektidir. Her ikisinde de bebeğin karın içi organları normal yerinde değildir, fakat aralarındaki temel farklar tanı, tedavi ve sonuçlar açısından çok önemlidir.

Omfalosel

Omfalosel, bebeğin göbek kordonunun çıkış yerinden dışarıya doğru bir kese içinde karın organlarının (genellikle bağırsaklar, bazen karaciğer ve diğer organlar) çıkmasıdır.

• Organlar, amniyon zarı ve periton denen koruyucu bir zarla kaplıdır.

• Omfalosel sıklıkla başka doğumsal anomaliler ile birliktedir (kalp hastalıkları, genetik sendromlar gibi).

• Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, gelişim sırasında karın duvarının kapanmasında bir problem olduğu düşünülmektedir.

Tanı:

• Genellikle gebeliğin 2. trimesterinde, ultrasonografi ile fark edilir.

• Anne kanında alfafetoprotein (AFP) seviyesi yüksek olabilir.

Tedavi:

• Doğum sonrası hemen cerrahi müdahale gerektirir.

• Kesenin büyüklüğüne ve bebeğin genel durumuna göre birden fazla ameliyat gerekebilir.

Gastroşizis

Gastroşizis, bebeğin karın duvarında göbek kordonunun hemen yanından (genellikle sağdan) doğrudan bir açıklık olması ve bağırsakların hiçbir zarla kaplı olmadan dışarıya sarkması durumudur.

• Organlar amniyon sıvısına direkt maruz kaldığı için iltihaplanmış ve hasar görmüş olabilir.

• Genellikle izole bir anomalidir; başka doğumsal problemler eşlik etme olasılığı düşüktür.

Tanı:

• Ultrasonografide bağırsakların serbest şekilde karın dışına çıktığı görülür.

• Anne kanında alfafetoprotein (AFP) düzeyi daha da yüksektir.

Tedavi:

• Doğumdan hemen sonra bağırsaklar nemli bezlerle sarılır ve enfeksiyon riski azaltılır.

• Karın duvarı açıklığı uygun şekilde kapatılır.

• Eğer tüm organlar tek seferde karın içine sığmıyorsa, "silo" adı verilen bir yöntemle aşamalı kapanma sağlanır.

Aileler için Notlar

• Başarı oranları yüksektir. Özellikle gastroşiziste, zamanında müdahale ile bebekler sağlıklı bir şekilde büyüyebilirler.

• Uzun süreli hastane yatışları, damar yoluyla beslenme ve dikkatli takip gerekebilir.

• Omfalosel vakalarında ek hastalıklar olduğu için multidisipliner (cerrah, kardiyolog, genetikçi vb.) bir ekip yaklaşımı önemlidir.

Tıp Fakültesi Öğrencileri için Özet

• Omfalosel: Zar kaplı, sıklıkla eşlik eden anomaliler var.

• Gastroşizis: Zar yok, genellikle izole.

• İkisi de doğum sonrası acil cerrahi müdahale gerektirir.

• Antenatal tanı ve doğumun uygun merkezlerde planlanması hayati önem taşır.