KANDİDİYAZİS

Candida genusu tarafından oluşturulan fungal enfeksiyonlardır.

Sıklıkla etken Candida albicans’tır.

Kandida Enfeksiyonunda Predispozan Faktörler

İmmun yetmezlik, 

Organ transplantasyonu,

İV kateter,

Radyoterapi,

İlaçlar (kemoterapi, immunsupressifler, kortikosteroidler, geniş spekturumlu antibiyotikler, oral kontraseptifler),

Mekanik faktörler (travma (yanık, abrazyon), lokal oklüzyon / maserasyon, diş protezi, sıkı / sentetik giysiler),

Beslenme faktörleri (avitaminoz, demir eksikliği, malnutrisyon, obezite),

Fizyolojik durumlar (gebelik, mensturasyon, ileri yaş),

Down sendromu,

Akrodermatitis enteropatika,

Diyabet,

Üremi,

Malignensi (timoma, hematolojik maligniteler vb) 

Akut Psödomembranöz Kandidiazis

Oral kandidiazisin en sık tipidir. Pamukçuk olarak da bilinir. Yanak mukozası, dil, sert-yumuşak damak, dişeti ve farenkste beyaz, süt kalıntısı görünümünde düzensiz şekilli, dağınık plaklar olarak görülür. Lezyonlar bir abeslang ya da gazlı bezle kolayca temizlenebilir ve eritematöz, eroziv bir taban ortaya çıkar. Ağızda yanma-batma hissi, ağrı, tad duyusunda azalmaya neden olabilir.

Kronik Hiperplastik Kandidiazis

Kandidal lökoplazi olarak da bilinir. Bukkal mukozada ve dilde kolayca kaldırılamayan kalın, beyaz plaklar şeklinde görülür.

Skuamöz hücreli karsinoma malign transformasyon riski vardır. Sigara kullanımı ile ilişkilidir.

Akut Atrofik Kandidiazis

Eritematöz kandidiazis de denir. Özellikle geniş spektrumlu antibiyotik kullanımlarında ya da inhalasyon tedavisi alınması durumunda meydana gelir. HIV (+)’lerde en sık görülen kandidiazistir.

Dil, damak ve bukkal mukozada eritematöz yamalar, dilde papillarda atrofi, ağızda yanma hissi, dudak ve dilde ağrıya neden olur.

Kronik Atrofik Kandidiazis

Kandida ilişkili protez stomatiti olarak da bilinir. Hastanın ağzı ile tam uyumlu olmayan protez kullanımı sonrası tükürük akışı engellenir ve kandidal aşırı çoğalma meydana gelir.

Protezle temas eden mukozal alana sınırlı eritem ve ödem görülür. Yanma hissi olabilir.

Anguler Keilitis

Alt-üst dudağın birleştiği alanlarda simetrik, eritemli fissürler, erozyon, krut ve skuamlar şeklinde görülür. Sıklıkla kandida ilişkili protez stomatiti ile bağlantılıdır.

Median Romboid Glossit

Dil dorsalinde orta hatta yerleşimli, simetrik, romboid şekilli, eritematöz ve parlak yama şeklinde görülür. Filiform papillarda atrofi vardır. Genellikle asemptomatiktir. İnhaler kortikosteroid tedavisi ve sigara kullanımı ile ilişkilidir.

Kandidal Vajinit

Mukozal kandidiazisin en sık formudur. Herhangi bir yaşta görülebilir. Kesilmiş süt kıvamında vajinal akıntı, vajinal eritem ve ödem, kaşıntı, dizüri ve disparoniye neden olur. Genellikle menstrüel kanamadan bir hafta önce ortaya çıkma eğilimindedir.

Kandida Balaniti

Kandidal vajiniti olan partnerden seksüel temasla bulaşır. Sünnet olmamış kişilerde glans penis ve koronal sulkusta eritemli parlak zeminde frajil vezikülopüstüller, erode ve masere alanlar şeklinde görülür. Kaşıntı, yanma, dizüri eşlik edebilir.

İntertriginöz Kandidiazis

İntertriginöz bölgelerde pembe-kırmızı renkte nemli yamalar, etrafında collarete skuamlar ve satellit püstüller şeklinde görülür. Kaşıntı, yanma eşlik edebilir.

Perianal Kandidiazis

Perianal bölgede eritem, maserasyon ve satellit lezyonlar şeklinde görülür. Şiddetli kaşıntı ve yanma hissine neden olur.

Meme Kandidiazisi

Emziren kadınlarda görülür. Meme başında ya da göğüste ağrıya neden olur. Mastitten farkı ateş görülmemesidir. Bebekte mukozal / kutanöz kandidiazis bulgusu bulunabilir.

Erosio interdigitalis

Sıklıkla el parmak aralarında meydana gelir. 3-4. parmak arası tutulumu tipiktir. Genelde unilateraldir. Püstüller, erozyon, maserasyon ve fissürler görülebilir. Ellerin uzun süre suyla teması erosio interdigitalis oluşumuna neden olabilir.