Karbonkül
Etiyoloji & Klinik
Bir grup kıl folikülünün derin enfeksiyonudur. Çevresindeki konnektif dokularda, subkutan yağ dokuya da ulaşan yoğun inflamatuar değişikliklere neden olur. Etken S. aureus tur.
Diyabet, malnütrisyon, kalp yetmezliği, uyuşturucu bağımlılığı, obezite ve uzun süreli steroid kullanımı predispozan faktörlerdir.
Orta-ileri yaşlarda ve erkeklerde daha sık görülür.
Sık görülen yerleşim yerleri boynun arkası, omuzlar, gluteal bölge ve uyluklardır.
Ateş ve halsizliğin eşlik ettiği kubbe şeklinde hassas bir nodül olarak başlar. Boyutu birkaç gün içinde artar, 3 cm veya daha fazla çapa ulaşır. 5-7 gün sonra süpürasyon başlar ve multiple folliküler açıklıktan pü boşalır. Skar bırakarak yavaşça iyileşir. Genel durumu bozuk olan hastalarda toksemi ya da metastatik enfeksiyonlara bağlı ölüme neden olabilir.
Hafif Olgularda Tedavi
Topikal mupirosin (Mupiderm merhem 2x1 ya da Dextrocin pomad 2x1 ya da Mupiron merhem 2x1) ya da topikal fusidik asite (Stafine krem 2x1 ya da Fusidas krem 2x1 ya da Tiremix krem 2x1 ya da Helkort krem 2x1) ilaveten aşağıdaki sistemik antibiyotiklerden biri tercih edilebilir.
Sistemik olarak seçilebilecek antibiyotikler:
Amoksisilin-klavunat 875 mg/125 mg tablet 2x1 (Klavunat BID 1 gr tablet 2x1 ya da Klamoks 1000 mg tablet 2x1) 7-10 gün
Sefuroksim 500 mg 2x1 (Aksef 500 mg tablet 2x1) 7-10 gün
Sefaleksin 4x500-1000 mg ( Sef 500 mg tablet 4x1-2) 7-10 gün
Sıcak nemli kompresler ve topikal ihtiyol kullanımı lezyonun drene olmasını kolaylaştırır.
Oro Ihtiyol %10 merhem 1x1 (lezyon üzerine sürdükten sonra gazlı bezle kapatılır)
Fluktuasyon vermeye başlayan lezyonlarda antibiyotik tedavisine ek olarak lokal anestezi altında insizyon ve drenaj uygulanmalıdır.
Ağır Olgularda Tedavi
Şiddetli olgularda, baş-boyunda lokalize lezyonlarda, diabet ya da immun yetmezlik durumlarında tedavi:
Topikal mupirosin (Mupiron merhem 2x1 veya Mupiderm merhem 2x1 ya da Dextrocin pomad 2x1) ya da fusidik asite (Stafine krem 2x1 ya da Fusidas krem 2x1 ya da Tiremix krem 2x1 ya da Helkort krem 2x1) ilaveten aşağıdaki sistemik antibiyotiklerden biri tercih edilebilir.
Sistemik olarak seçilebilecek antibiyotikler:
Ampisilin/sulbaktam 4x1-2 gr im/iv (sulbaksit 1 gr flakon 4x1-2 im/iv) 7-10 gün
Sefuroksim 750 mg 3x1 im/iv (Aksef 750 mg im/iv enjektabl toz içeren flakon 3x1 im/iv) 7-10 gün
Sıcak nemli kompresler ve topikal ihtiyol kullanımı lezyonun drene olmasını kolaylaştırır.
Oro Ihtiyol %10 merhem 1x1 (lezyon üzerine sürdükten sonra gazlı bezle kapatılır)
Fluktuasyon vermeye başlayan lezyonlarda antibiyotik tedavisine ek olarak lokal anestezi altında insizyon ve drenaj uygulanmalıdır.