Selülit
Etiyoloji & Klinik
Erizipel üst dermis ve süperfisyal dermal lenfatiklerin etkilendiği, deriden kabarık, keskin sınırlı, üzerinde vezikül-bül bulunabilen eritemli plaklar şeklinde görülen yüzeyel bir selülittir.
Selülit ise derin dermis ve subkutan yağ dokusunun akut, ağrılı, yaygın inflamasyonuyla seyreden bir enfeksiyondur.
Etken selülitte sıklıkla S. pyogenes ve S. aureus iken, erizipelde A grubu beta-hemolitik streptokoklardır (S. pyogenes). Bu mikroorganizmalar deri bütünlüğünün bozulduğu alandan giriş yapar (deride sıyrık-çizik, tinea pedis vb).
4-6. dekatta ve erkeklerde daha sık görülür.
Sıklıkla alt ekstremite ya da yüzde yerleşim gösterir.
Diabetes mellitus, obezite, böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği, malnütrisyon, maligniteler, immünsüpresif tedaviler, HIV enfeksiyonu, alkol ve ilaç bağımlılığı risk faktörleridir.
Lokal ısı artışı, ağrı, palpasyonda hassasiyet, ateş, halsizlik, terleme, lenfadenopati ve lökositoz görülür.
Hafif, Non-Pürülan Selülit Olgularının Tedavisi
İstirahat
Etkilenen vücut kısmının elevasyonu
Islak pansuman
Islak pansuman için ya da Eau de Goulard 500 cc 2x1 ya da Eau de Borique %2 500 cc 2x1 kullanılabilir. Pansuman suyu temiz bir kaba bir miktar dökülür, içerisine temiz bir gazlı bez batırılıp sıkılır. Lezyon üzerine tek kat olarak serilir ve lezyon üzerinde kuruması beklenir.
Antibiyotik tedavisi:
Flukloksasilin 4x500-1000 mg (PENFLOKS 500 mg tb 4x1-2 ya da Floxapen 500 mg tb 4x1-2)
Sefaleksin 4x500 mg (Sef 500 mg tablet 4x1)
Beta-laktamazlara alerji öyküsü varsa;
Klindamisin 3x450 mg (Klindan 150 mg 16 kapsül 3x3 ya da Clin 150 mg 16 kapsül 3x3)
Pürülan, Abse ile İlişkili Selülit Olgularının Tedavisi
MRSA’ya etkili antibiyotikler verilmelidir. 48 saat içinde minimal iyileşme gösteren hastalarda uzun süreli antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Sefaleksin 4x500 mg (Sef 500 mg tablet 4x1) + Trimetoprim-sülfametoksazol 160 mg/800mg 2x1 (Trimoks Fort 800 mg/160 mg tablet 2x1)
ya da
Amoksisillin-klavunat 875 mg/125 mg tablet 2x1 (Klavunat BID 1 gr tablet 2x1) + Doksisiklin 2x100 mg (Monodoks 100 mg kapsül 2x1)
Selülitte Hastane Yatışı Gereken Olgular
Sistemik enflamatuar yanıt kriterlerinden iki veya daha fazlası olan hastalar: ateş (>38C), taşikardi (>90 atım/dk), takipne (>20 nefes/dk), lökositoz (>12000/mm) ya da lökopeni (<4000/mm)
Ayaktan tedavinin başarısız olduğu hastalar
Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar
Eritemi hızla ilerleyen hastalar (etkilenen bölgenin 24 saat içinde iki katına çıkması; özellikle, şiddetli ağrı ile birkaç saat içinde genişleme durumunda nekrotizan fasiit dikkate alınmalıdır)
Yaygın / geniş eritemi olan hastalar
Oral tedaviyi tolere edemeyen hastalar
Protez yakınında selüliti olan hastalar
Orbital/Periorbital Selülit Tedavisi
Orbital/Periorbital selülit daha çok çocuklarda görülür.
Periorbital selülit göz kapaklarının lokal travması sonrası genellikle streptokoklara bağlı olarak meydana gelir. Periorbital eritem ve ödem görülür.
Enfeksiyon orbital septumun arkasındaysa, orbital selülit terimi geçerlidir. Genellikle sinüzite sekonder gelişir. Etken S. pneumoniae, diğer streptokoklar, S. aureus, H. influenzae ve penisiline duyarlı anaeroblar gibi başlıca sinüs patojenleridir. Periorbital eritem ve ödeme ilaveten proptozis, ağrılı ya da sınırlı göz hareketleri, diplopi, görme keskinliği kaybı ortaya çıkabilir.
Periorbital / orbital selülitte komplikasyon olarak kavernöz sinüs trombozu, menenjit, orbital, subperiosteal veya serebral apse oluşabilir. Komplikasyon gelişimini önlemek amacıyla vakit kaybetmeden pediatri ve göz hekimi tarafından değerlendirilmesi gereklidir.