- Anemilere Yaklaşım

Hemoglobin değerinin erkeklerde <13,5 gr/dl,  kadında <12 gr/dl olmasına anemi denir.

Tanımlar

• Hemoglobin: eritrosit içerisinde dokulara oksijen sunmakla görevli proteindir.

• Hematokrit: eritrositerin toplam kan hacmine oranıdır. Kabaca hemoglobinin 3 katıdır.

• MCV: bir eritrositin ortalama hacmi. Hemotokrit/eritrosit sayısıdır. Normali 80-100 fl dir.

• RDW: eritrositler arasındaki boyut farklılığıdır. Periferik yaymadaki karşılığı anizositoz

• Polikromazi: kanda normalden farklı boyanan genç eritrositler (retikülosit) bulunmasıdır.

**Anemide kandaki hemoglobin miktarındaki azalmaya bağlı olarak dokulara yeterli oksijen taşınamaz. Aneminin şiddetine, akut veya kronik olmasına bağlı olarak asemptomatik veya semptomatik olabilir.

Semptomlar; halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma, çarpıntı, nefes darlığı, baş ağrısı, baş dönmesi, konsatrasyon bozukluğu..

Bulgular; ciltte ve mukozalarda solukluk, taşikardi, ortostatik hipotansiyon, tırnaklarda kırılma, dilde ağrı (glossit), bazı tip anemilerde sarılık, splenomegali..

Anemi saptandığı zaman hemogram, retikülosit ve periferik yayma bakılmalıdır.

Hemogram -> hemoglobin, MCV, RBC, RDW, lökosit ve trombosit serilerine bakılır. Anemi, bisitopeni, pansitopeni olup olmadığı değerlendirilir.

Retikülosit -> normal aralığı %0,5-2 dir. Retikülositoz (k.iliğinde üretimin arttığı durumlar) veya retükülositopeni (k.iliğinde üretimin azaldığı durumlar) olup olmadığı değerlendirilir.

• Düzeltilmiş retikülosit: retikülosit yüzdesi x (hastanın hematokriti/normal hematokrit)    (Normal hematokrit değeri:45)

Periferik yayma -> eritrosit şekil ve boyutları, boyanma özellikleri, diğer serilerin özellikleri değerlendirilir.

Görüntüleme yöntemleri -> sitopeninin nedenine, hastanın yaşına, ön tanılara göre istenebilir.

• Batın USG: hepatosplenomegali, kronik karaciğer hastalığı, malignite bulguları var mı

• PAAC: malignite bulguları, mediastinal lenfadenopati var mı

• BT/MR: daha detaylı görüntüleme için. Organomegali, lenfadenopati, kitle, infiltrasyon şüphesi… var mı

Kemik iliği biyopsi -> ileri inceleme gerektiren durumlarda, kemik iliğinin hücre üretim kapasitesi ve yapısı değerlendirilir.

(Tablo: up to date, diagnostic-approach-to-anemia-in-adults)

Demir eksikliği anemisi : Pika (toprak, buz, kireç yeme isteği), glossit, kaşık tırnak gibi özel semptom ve bulguları vardır. Periferik yayma hipokrom mikrositerdir. RBC normal (mentzer indeksi >13 ) RDW ↑ Retikülosit ↓ Ferritin ↓ Fe ↓ demir bağlama kapasitesi ↑

Talasemi: Periferik yayma hipokrom mikrositerdir, Hedef hücreler vardır. RBC ↑ (mentzer indeksi <13) RDW normaldir. Retikülosit ↑. Genelde splenomegali vardır. Tanısını koymak için hemoglobin elektroforezi kullanılır.

Megaloblastik anemiler: B12 ve/veya folat eksikliği vardır. B12 eksikliğinde anemi semptomlarının yanında parestezi, duyu kaybı, bilişsel bozukluk gibi nörolojik semptomlar da vardır. Megalobastik anemide periferik yaymada makrositoz, anizositoz, hipersegmente nötrofiller vardır. Retikülosit ↓, B12/Folat ↓

Hemolitik anemiler: retikülosit ↑, indirek bilurubin ↑, LDH ↑ haptoglobulin ↓ . splenomegali olabilir. Otoimmun olup olmadığını ayırmak için Coombs testleri istenmelidir.