E05 - Hipertiroidi

Hipertiroidi tiroid bezinden fazla hormon sentez ve salgısıyla karakterize iken tirotoksikoz kaynağından bağımsız olarak fazla miktarda tiroid hormonunun oluşturduğu klinik bulgulara denir. Terleme, sinirlilik, huzursuzluk gibi semptomlar, taşikardi, tremor, artmış tendon refleksleri ve oftalmopati gibi bulgular ile kendini gösterir.

Tetkiklerde TSH baskılanmış, T3 ve T4 artmış olarak bulunur.

TSH baskılı iken serbestlerin (sT4, sT3) normal olduğu duruma subklinik tirotoksikoz denir. Bezde üretimin arttığı durumlarda (hipertiroidi) T3 yüksekliği daha belirgin iken, yıkıma bağlı nedenlerde T4 artışı daha ön plandadır.

Tiroid hormon düzeyleri artmış iken TSH normal veya yüksek ise TSH salgılayan adenom veya tiroid hormon direnci düşünülmelidir.

Tablo: Tirotoksikozun klinik bulguları

Laboratuvar olarak tirotoksikoz tanısı konduktan sonra en kritik ayırt ettirici test radyoaktif iyot uptake (RAIU)  testidir. Radyoaktif iyot uptake artmış veya yüksek/normal olan olgularda; artmış hormon üretimi düşünülürken, düşük radyoaktif iyot uptake’i ekzojen tiroid hormon kaynağı veya önceden üretilmiş hormonların salınımına (yıkıma ikincil)bağlı  tirotoksikoz düşündürür.

TİROİD FIRTINASI:

Ciddi tirotoksikoz ve sistemik dekompensasyonu olan olgularda klinik olarak tanı konur.

Vücut ısısı, taşikardi, AF ve kalp yetmezliği varlığı ve şiddeti, GİS yakınmaları (bulantı, kusma, ishal, karaciğer yetmezliği), santral sinir sistemi etkilenmesi (ajitasyon, delirium, stupor, koma)  ve presipite edici faktör varlığına göre puanlama sistemi mevcut olup, tedavi kararını vermede  kullanılabilir.