Gebelikte Bulantı Ve Kusma

Etiyoloji&Klinik

Hamileliğin erken döneminde sık görülür tedavi olsun olmasın genelde 16.haftada düzelmesi beklenir. Bulantının şiddeti B-Hcg düzeyiyle koreledir bu nedenle çoğul gebeliklerde daha şiddetli görülür. Dehidratasyon ve kilo kaybı ile seyrederse “Hiperemezis Gravidarum” olarak adlandırılır. Önce diyet ve hayat tarzı değişikliği denenir.

• Bulantıyı tetikleyebilecek yoğun kokulardan ve havasız ortamdan uzak durulmalı.

• Yağlı, baharatlı, aşırı tatlı yiyecek tüketilmemeli.

• Çalışma saatleri azaltılıp, gün içinde uyuma denenebilir.

• Akupunktur veya akupressure önerilebilir (Önemli ölçüde bulantıyı azalttığına dair delil olmasa da zararı gösterilmemiştir ve plasebo etkisi yüksek olduğundan tavsiye edilebilir).

• Bazı hastalarda hipnozun etkili oluğu gösterilmiştir.

Diyet ve hayat tarzı değişikliği işe yaramıyorsa alternatif tedavi olarak;

4x1  250 mg Zencefil içeren kapsül  veya kaynayan 1 bardak suya 1 tl büyüklüğünde taze zencefil koyup 5 dk kaynatılarak hazırlanan zencefil çayı günde 4-5 kez içilebilir.

Alternatif tedaviye cevap alınamadıysa farmakolojik tedavi başlanır.

İlk tercih Piridoksin ve Doksilamin kombinasyonudur. (Herhangi bir doğum defekti ile ilgisi olmadığı meta analizlerle ispatlanmıştır.) P6+Doksilamin yeterli gelmezse tedavi antihistaminik veya 5-HT3 antagonisti ile değiştirilir (Difenhidramin, Meklizin, Ondansetron).

Dehidratasyon ile seyreden hiperemezis tablosu varsa vitamin B1 ile birlikte IV sıvı replasmanı yapılır.(Wernicke Ensefalopatisini engellemek için tiamin verilmelidir) 3x1 Ondansetron 4-8 mg verilebilir. Hala persiste ederse tedaviye 16 mg Metilprednizolon 3x1 ( 3 gün) eklenebilir. (Çok şiddetli vakalarda ilk trimester geçmesine rağmen hiç bir şeye cevap alınamıyor hasta kusmaya ve kilo kaybetmeye devam ediyorsa önerilir.) Glukortikoit başlandıysa kesilmesi kademeli olmalıdır.

Doktora Tavsiyeler:

• Çözülemeyen vakalarda psikolojik değerlendirme atlanmamalıdır. Hasta bu durumdan sekonder kazanç sağlıyorsa kişiyi hasta olmaya iten sebep basitçe sorgulanabilir. Eşinin ilgisi, evde kiminle kaldığı gibi. Özellikle kayınvalide ile aynı evde/apartmanda oturan kişilerde bahsedilen şikayetlere sık rastlanmaktadır. ( Türkiye şartlarında poliklinik yapan hekimlerin gözlemine göre)

• Algoritma ile ilerlemek her hastada mümkün olmayabilir. Özellikle dehidratasyon bulgusu olan hastalarda ilk basamaklar atlanıp IV hidrasyon ve IV ilaç tedavisine başlamakta fayda vardır.

• İdrarda keton pozitifliği kişinin gerçekten yeterli beslenemediğinin bir delilidir. IV tedavi gerekip gerekmediği hususunda karara yardımcı olabilir.

Hastaya Tavsiyeler:

• Az az sık sık beslenmek. Yağlı, baharatlı, kokulu, aşırı tatlı yiyecekler tüketmemek.

• Bir şey içilecekse yemekten yarım saat önce veya yarım sonra minik yudumlarla içmek.

• Gece yatmadan hafif atıştırmak ( midenin uzun süre boş kalması bulantıyı tetikliyor)

• Su içemeyen hastalar için suya aroma katmaları tavsiye edilir( limon, nane, elma, salatalık vs)

• Çalışma temposunu azaltıp dinlenmek için kendine vakit ayırmak