Akut Sistit

Akut sistit, idrar yollarında bilinen anatomik veya fonksiyonel bir anormallik ya da eşlik eden hastalığı olmayan gebe olmayan kadınlarda görülen, ani başlayan ve genellikle tekrarlayan bir idrar yolu enfeksiyonu (İYE) türüdür. Kadınların neredeyse yarısı yaşamları boyunca en az bir kez sistit atağı geçirir. Özellikle üç kadından biri 24 yaşına kadar en az bir sistit atağı yaşamaktadır.

Kimlerde Risk Daha Yüksektir?

Akut sistit gelişme riskini artıran başlıca faktörler şunlardır:

• Cinsel ilişki ve yeni cinsel partner

• Spermisit (sperm öldürücü) kullanımı

• Annesinde İYE öyküsü bulunması

• Çocuklukta İYE geçirmiş olmak

Komplike olmayan akut sistit vakalarının çoğu E. coli bakterisinden kaynaklanır.

Belirtiler ve Tanı

Komplike olmayan sistitte tipik belirtiler şunlardır:

• İdrar yaparken yanma (disüri)

• Sık idrara çıkma

• Ani idrar yapma ihtiyacı (idrar aciliyeti)

• Suprapubik (alt karın) bölgesinde ağrı ve hassasiyet

Vajinal akıntı genellikle eşlik etmez.

Akut sistit belirtileri olan hastalarda idrar tahlili (dipstick testi veya kültür) tanıyı hafifçe destekler, ancak semptomlar zaten tipik ise tanıyı doğrulamada tek başına yeterli değildir. Yine de idrar tahlili, tanının kesinleştirilmesi ve tedaviye yanıtın izlenmesi açısından önerilir.

• Atipik semptomlar görüldüğünde veya antibiyotik tedavisine yanıt alınamazsa idrar kültürü yapılmalıdır.

Tedavi

Akut sistit tedavisinin temel yöntemi antibiyotik tedavisidir.

Hafif ve orta şiddette semptomları olan kadınlarda, antibiyotik yerine semptomatik tedavi de düşünülebilir. Örneğin:

• İbuprofen

• Bazı bitkisel tedaviler (fitoterapi)

Antibiyotik Seçimi

Antimikrobiyal tedavi seçimi şu kriterlere göre yapılmalıdır:

• Etiyolojik patojenlerin yaygınlığı ve antibiyotik duyarlılık paternleri

• Klinik çalışmalarla kanıtlanmış etkinlik

• Tolerans ve olası yan etkiler

• Ekolojik ve çevresel etkiler

• Maliyet

Avrupa’daki güncel kılavuzlara göre birinci basamak tedavi seçenekleri şunlardır:

• Fosfomisin trometamol 3 g tek doz

• Nitrofurantoin (100 mg, günde iki kez, 5 gün)

• Trimethoprim-sulfamethoxazole (160/800 mg, günde 2x, 3 gün)

Alternatif ajanlar:

• Oral beta-laktamlar: Amoksisilin-klavulanat, cefpodoksim, cefadroksil

• Fluoroquinolonlar: Ciprofloxacin, levofloxacin (diğer ajanlar uygun değilse, kısa süreli ve dikkatle)

Not: Dünyada E. coli direnç oranlarının yüksekliği nedeniyle aminopenisilinler artık ampirik tedavi için uygun değildir. Florokinolonlar ise yalnızca diğer antibakteriyel ajanların uygun olmadığı durumlarda kullanılmalıdır.

2 Yaş Üzeri Çocuklarda Sistit Tedavisinde Antibiyoterapi Seçimi